Lezing - Hans Claus - Novemberverklaring

De wereld is in een virusban. Voorheen was ze in een klimaatban, een migratieban, een terrorismeban. Onder al deze crisissen ligt de manier waarop de mensen hun samen leven zijn gaan ordenen. Samengevat deden ze dat in toenemende mate onder (financiële) druk en zo werd het almaar drukker. Om ons niet blijvend van crisis naar crisis te slepen, moeten we dat roer omgooien. De vraag is altijd: waar beginnen? Een beeld van hoe die samenleving er uit moet zien is daarbij van groot belang. Weten waar we willen uitkomen, waarin we willen geloven. In de afgelopen twee jaar zijn mensen met uiteenlopende achtergronden samengekomen om na te denken over de krijtlijnen van zo’n nieuw verhaal. Dit leidde tot de Verklaring van 30 november 2019. Die schetst in zes lijnen de basisprincipes van een samenleving die de mens kan toelaten om in harmonie met zichzelf en met de natuur te leven, zonder zijn toekomstdromen te moeten opbergen. Ze zegt iets over het individuele ondernemen en de grenzen daaraan, over de juiste doel-middel verhouding tussen economie, mens en natuur, over de balans tussen individuele vrijheid en gemeenschappelijke actie, over de illusie van ongelimiteerde materiële en geestelijke groei, over de rol van de overheid, over de verhouding van materiële waarden tot spirituele waarden en over de dialectische verhouding tussen structuur en cultuur. De Verklaring is natuurlijk slechts een schets, die om inkleuring vraagt. Dat inkleuren wordt het fijne werk van vele handen. De praktische vertaling zit in tal van die nu al over de hele wereld lopen, op verschillende niveaus en domeinen. Deze toekomstschets verbindt en versterkt hen. Ze behoedt hen voor recuperatie door de robuuste bestaande structuren. De Verklaring is niet concreet genoeg om zomaar te realiseren. Maar zonder de stuwende inspiratie die ervan uitgaat, dreigt elk concreet initiatief verloren te lopen. Mensen hoop geven, uitzicht, geloof in een andere wereld is wat deze Verklaring op het oog heeft. We weten dat de mens die handelt vanuit een gedeelde hoop tot veel in staat is